کتاب درسی روانشناسی تربیتی شناختی

فصل اول – بخش اول

پیشگفتار

این بخش - اولین عنوان کتاب درسی روان‌شناسی تربیتی شناختی - را به معلمان آینده تقدیم می کند. کتاب‌های درسی روان‌شناسی تربیتی و آموزشی همیشه گران بوده اند و در طول سال‌ها هزینه‌های آن‌ها سریع‌تر از تورم افزایش یافته است. در بهترین حالت این هزینه بر بودجه دانشجویان فشار وارد می کند. در بدترین حالت، کتابهای درسی روانشناسی تربیتی را از دسترس بسیاری خارج می کند. تجربه تدریس نشان می‌دهد که دانش‌آموزان از یادگیری ایده‌های کلیدی در مورد روان‌شناسی تربیتی در یادگیری سود فراوان می برند. با انتشار آنلاین این متن درسی گامی در جهت رفع مشکلات دانش پژوهان برداشته می شود. ویژگی‌های آموزشی در قالب‌هایی ارائه می‌شوند که برای هر کسی که به اینترنت متصل است، آزادانه و به راحتی قابل دسترس باشد. در آینده، تجدید نظر در کتاب نیز نسبتاً آسان و سریع خواهد بود.

فصل اول

معلم مدرن و تدریس پیشرفته

معلم مدرن با تدریس پیشرفته خود به عنوان یک شخص به رشد خود ادامه می دهد، با دیگران ارتباط برقرار می کند، و به یادگیری ایده های جدید ادامه می دهد.

رشد و یادگیری از ضرورت های زندگی آدمی هستند. برای رشد مناسب عوامل مختلفی مورد نیاز است؛ یادگیری یکی از مهمترین عوامل رشد و توسعه ظرفیت های انسان است. یادگیری یک فرایند طبیعی است که به خودی خود همیشه فعال است. ما بسیاری از دانسته ها و مهارت های خود را بطور طبیعی در جریان زندگی خود بدست می آوریم. یادگیری دانش آموز محور است. تنها یادگیرنده است که می تواند یاد بگیرد. یادگیری فرایندی است که در یادگیرنده جریان می یابد. یادگیری نیاز به محیط درونی و بیرونی مناسب دارد. ایجاد شرایط مناسب برای تسریع و بهینه کردن یادگیری و رشد، کار معلم است که به آن آموزش و تدریس گفته می شود.

اینکه چرا بچه ها به مدرسه می روند کلمات یادگیری و رشد را در ذهن تداعی می کند. و اینکه کدام یک از عوامل بیشتر به یادگیری و رشد دانش آموزان کمک می کند پاسخ های چندگانه ای را به ذهن خطور می دهد. برنامه درسی و مواد در دسترس آنها - محتوایی که دانش آموزان مطالعه می کنند و کیفیت کتاب های درسی آنها؛ امکانات و فعالیت های فوق برنامه – دسترسی به یک کتابخانه خوب، اینترنت، و ورزش های دو و میدانی، باشگاه ها، و موسیقی و نمایش بعد از مدرسه؛ اندازه کلاس - تعداد دانش آموزان یک کلاس؛ رهبری - مانند مدیر مدرسه و ناظر منطقه؛ و البته معلم. برخلاف سؤال اول، این پاسخ همیشه برای رهبران آموزشی واضح نبوده است. در تلاش برای بهبود تحصیلات، مطالب زیادی در مورد این سؤال نوشته شده است و مربیان و متخصصین پاسخ‌های متنوعی از جمله ساختارهای سازمانی مختلف و انواع رویکردهای درسی و آموزشی را ارائه کرده‌اند.

تحقیقات نشان میدهند که کیفیت یک مدرسه با کیفیت معلمان آن تعیین می شود. معلم مهمترین عامل تاثیرگذار در یادگیری دانش آموزان خود است. با کمال تعجب، علیرغم سالها تحقیق در مورد اهمیت معلمان، تنها در طی دو دهه اخیر رهبران آموزشی شروع به درک این واقعیت کرده اند. دانش‌آموزانی که معلمان ماهری داشته اند بیشتر از دانش‌آموزانی که توسط معلمان کم‌مهارت تدریس می‌شدند، در آزمون‌های استاندارد کسب موفقیت کرده اند. بعلاوه، تدریس کارامد تقریباً برای کاهش شکاف پیشرفت بین دانش‌آموزان محروم و دارای امکانات موفق بوده است. تحقیقات نشان می دهد که تدریس کارامد می تواند بطور قابل توجهی، هرچند نه به طور کامل، تدریس ضعیف را در پایه های قبلی جبران کند. تحقیقات جدیدتر این ادعا را تأیید می کند که دانش و مهارت معلمان کلید افزایش پیشرفت دانش آموزان است.

کیفیت معلم در حال حاضر یک اولویت ملی است. بهبود کیفیت معلمان به عنوان مهم ترین اقدام برای بهبود آموزش مشخص شده است. بسیاری از رهبران آموزشی، زمانی معتقد بودند که آموزش کارامد اساساً غریزی است و برخی از معلمان در واقع توانایی طبیعی بیشتری نسبت به دیگران دارند. اما امروزه نشان داده شده است که معلمان کارامد دارای دانش و مهارت هایی هستند که صرفاً غریزی نیستند؛ بلکه از طریق مطالعه و تمرین به دست می آیند. کارشناسان افرادی هستند که در زمینه خاصی مانند موسیقی، معماری، پزشکی یا تدریس مهارت و دانش بالایی دارند. بسیاری از کارشناسان، از طریق آگاهی و سخت کوشی، عملکرد بهتری نسبت به همتایان خود با توانایی طبیعی بیشتر دارند. به همین ترتیب، دانش و مهارت های حرفه ای معلمان خبره چیزی است که آنها را از همکاران کمتر موثر خود متمایز می کند. این دانش و این مهارت ها آنها را قادر می سازد تا شرایط یادگیری بهینه را در دانش آموزان ایجاد کنند که معلمان کمتر توانا نمی توانند آن را تولید کنند. هدف معلم به دست آوردن دانش و مهارت هایی است که در نهایت منجر به تخصص در آموزش و تدریس می شود.

لذت های تدریس

چرا معلم باشیم؟

پاسخ کوتاه آسان است:

 • مشاهده تنوع رشد در جوانان، و لذت آنها از یادگیری

 • تشویق به یادگیری مادام العمر – هم برای خود و هم برای دیگران

 • تجربه چالش طراحی و انجام فعالیت های جالب و هیجان انگیز برای جوانان

البته در مورد ارزش آموزش بیش از اینها باید گفت. به عنوان مثال، دانش آموزان کلاس های مختلف را در نظر بگیرید. در یک کلاس ابتدایی می توانند نه ساله باشند، در کلاس دبیرستان می توانند شانزده ساله یا حتی بزرگتر باشند. آنها می توانند ثروتمند، فقیر یا جایی در این بین باشند. آنها می توانند از هر پیشینه قومی باشند. زبان اول آنها می تواند فارسی یا چیز دیگری باشد. هر نوع احتمالی وجود دارد.

اما دانش‌آموزان خاص هر که باشند، به‌عنوان انسان دارای پتانسیل‌هایی خواهند بود: استعدادها و ویژگی‌های شخصی – که احتمالاً هنوز شناخته نشده‌اند - می‌توانند به جامعه کمک کنند، خواه به عنوان رهبر، متخصص، یا حامی دیگران. وظیفه یک معلم – در واقع امتیاز معلم – کمک به کودکان و نوجوانان خاص است تا توانایی های بالقوه خود را درک کنند.

یک معلم قادر خواهد بود برای یادگیری مادام العمر زمینه سازی انجام دهید. البته یک معلم به هیچ دانش آموزی برای همیشه آموزش نخواهد داد، اما اغلب به اندازه کافی با او کار خواهد کرد تا پیامی مهم را منتقل کند: اینکه در زندگی چیزهای زیادی برای یادگیری وجود دارد – در واقع بیشتر از آن چیزی که یک معلم یا مدرسه می تواند در طول زندگی ارائه دهد. دانش ممکن است در مورد علوم، ریاضی، یا یادگیری خواندن باشد. این مهارت ها ممکن است ورزش، موسیقی یا هنر باشد – یا هر چیز دیگری که ارزش یادگرفتن دارد.

دانشی که آموزش داده می شود، بی نهایت بودن آن می تواند منبع کنجکاوی، شگفتی و هیجان باشد. این می تواند دلیلی برای خوش بین بودن به زندگی به طور کلی و به دانش آموزان خود به طور خاص باشد. یادگیری، زمانی که به درستی درک شود، پایان ناپذیر است، حتی اگر اغلب بر نگرانی های کوتاه مدت و فوری تمرکز دارد.

یک معلم، مزیتی خواهد داشت که همه اعضای جامعه به اشتراک نمی گذارند؛ یعنی فرصت نه تنها آموزش دانش و مهارت های ارزشمند، بلکه راهنمایی دانش آموزان فراتر از آنچه می توانند از معلم بیاموزند. هر آنچه را که معلم آموزش می دهد، از طراحی و سازماندهی فعالیت‌های پیچیده تا ایده‌ها و مهارت‌های جدید و ارتباط مؤثر، منبع احساس رضایت خواهد بود.

این چالش برای بسیاری از معلمان جذاب است، زیرا آنجاست که آنها آزادانه ترین قضاوت و هنرمندی مکرر را انجام می دهند. دانش‌آموزان شما به مهارت شما در برنامه‌ریزی و مدیریت بستگی دارند، اگرچه گاهی اوقات بدون اینکه متوجه باشند چگونه این کار انجام می گیرد. دانش آموزان به معلمان نیاز دارند که بدانند چگونه ایده ها را به وضوح توضیح دهند، مطالب جدید را در یک توالی معقول و با سرعت مناسب ارائه کنند، و ارتباط بین یادگیری جدید و تجربیات قبلی خود را کشف کنند. اگرچه تسلط بر این مهارت ها واقعاً یک عمر طول می کشد، اما حتی توسط معلمان مبتدی نیز می توان آنها را با موفقیت تمرین کرد و با ادامه تمرین در طول زمان به طور پیوسته بهبود یافت.

مهارت در طراحی و ارتباط برنامه درسی یکی از "مزایای" اصلی این شغل است. پیچیدگی بسیار زندگی کلاسی عملاً تضمین می کند که آموزش هرگز نیازی به کسل کننده شدن ندارد. چیزی جدید و هیجان انگیز در زمانی رخ می دهد که انتظارش را ندارید. دانش‌آموز بینشی را نشان می‌دهد که هرگز انتظار نداشتید آن را ببینید - یا نمی‌تواند بینشی را که مطمئن بودید نشان دهد. یک فعالیت بهتر از آنچه انتظار می رود پیش می رود – یا بدتر، یا صرفاً متفاوت. معلم برای اولین بار درک می کند که چرا یک دانش آموز خاص مانند او رفتار می کند و به این فکر می کند که چگونه در آینده به رفتار دانش آموز کمک کننده تر پاسخ دهید.

پس از آموزش یک هدف آموزشی خاص، برای چندین بار، متوجه می‌شود که آن را متفاوت از اولین باری که آن را آموزش داده‌ است درک می‌کند. ابن شغل هرگز ثابت نمی ماند. به طور مداوم در حال تکامل است. تا زمانی که به تدریس ادامه دهند، شغلی با تازگی های متنوع خواهند داشت.

آیا آموزش نیز چالش هایی دارد؟

هر لذتی از تدریس یک ناامیدی احتمالی مرتبط با آن دارد. ممکن است بخواهید تغییر مثبتی در زندگی دانش‌آموزان ایجاد کنید، اما ممکن است در ارتباط با افراد نیز مشکل داشته باشید. به نظر می رسد یک دانش آموز چیز زیادی یاد نمی گیرد، یا بی انگیزه است، یا غیر دوستانه است، یا هر چیز دیگری. و برخی از مشکلات آموزشی می‌توانند ظریف باشند: وقتی توجه شما را به بی‌نهایت شگفت‌انگیز حوزه‌ای از دانش جلب می‌کنید، ممکن است به طور تصادفی دانش‌آموزی را با این تلویح که دانش‌آموز هرگز نمی‌تواند «به اندازه کافی» یاد بگیرد، دلسرد کنید.

پیچیدگی طراحی و اجرای آموزش گاهی اوقات به جای رضایت بخش، طاقت فرسا به نظر می رسد. رویدادهای غیرمنتظره در کلاس می توانند به جای یک تازگی جذاب تبدیل به هرج و مرج شوند. به تعبیر یک کتاب محبوب خودیاری، گاهی اوقات "چیزهای بد برای معلمان خوب اتفاق می افتد". اما مانند بقیه زندگی، «چیزهای بد » ارزش آموزش خوب را نفی نمی کند. در هر صورت، رویدادهای نامطلوب، موارد خوب و مطلوب را رضایت بخش تر می کند و کار آموزش را ارزشمندتر می کند.

همانطور که خواهید دید، منابعی برای به حداکثر رساندن چیزهای خوب، ارزشمند و رضایت بخش وجود دارد. شما می توانید این منابع را همراه با دانش حرفه ای رو به رشد خود و میزان سالم عقل سلیم به کار خود بیاورید. به این معنا، در یادگیری تدریس خوب ، نیازی به «به تنهایی» ندارید. با این حال، معلم شخصاً مسئول تبدیل شدن به بهترین معلم و پیشرفت بیشتر تا جایی که احتمالاً می تواند باشد است. تنها کسی که می تواند این اتفاق را تحقق بخشد معلم است. بسیاری از منابع برای تحقق این امر در مجله اینترنتی روان تنظیم شرح داده خواهد شد.

آموزش با گذشته متفاوت است در یکی دو دهه گذشته آموزش به طور قابل توجهی تغییر کرده است، در واقع مدارس ممکن است آن چیزی نباشد که برخی از ما از دوران کودکی خود به یاد داریم. تغییرات هم بر فرصت‌ها و چالش‌های تدریس و هم بر نگرش‌ها، دانش و مهارت‌های مورد نیاز برای آماده شدن برای شغل معلمی تأثیر گذاشته است. دیدگاه شناختی از یادگیری و آموزش و پرورش تحول عظیمی را در کلاس درس ایجاد کرده است. این تغییرات بخصوص بصورت کیفی سطح آموزش را ارتقا داده است. مجله اینترنتی روان تنظیم در این راستا فعالیت می کند.

برای اینکه متوجه منظور شوید، به طور خلاصه به چهار گرایش جدید در آموزش نگاه کنید، به اینکه چگونه آنها کاری را که معلمان انجام می دهند تغییر داده اند، و اینکه چگونه باید برای تدریس آماده شوید:

 • افزایش تنوع: تفاوت های بین دانش آموزان بیشتر از گذشته است. تنوع باعث شده است که تدریس به عنوان یک شغل رضایت بخش تر باشد، اما از جنبه های خاصی نیز چالش برانگیزتر شده است.

• افزایش فناوری آموزشی: امروزه کلاس ها، مدارس و دانش آموزان بیشتر از گذشته از رایانه برای تحقیق، نوشتن، برقراری ارتباط و نگهداری سوابق استفاده می کنند. فناوری راه های جدیدی برای یادگیری دانش آموزان ایجاد کرده است. همچنین نحوه تدریس معلمان را به بهترین نحو تغییر داده است، و حتی مسائلی را در مورد آموزش و یادگیری «واقعی» مطرح کرده است.

• مسئولیت پذیری بیشتر در آموزش: هم مردم و هم خود مربیان نسبت به گذشته توجه بیشتری به نحوه ارزیابی (یا ارائه شواهد برای) یادگیری و تدریس با کیفیت خوب دارند. توجه به اهمیت آموزش برای عموم (یک چیز خوب) و بهبود آموزش برای برخی از دانش آموزان اساس مسئولیت پذیری را تشکیل می دهد. اما محدودیت‌های جدیدی را در مورد آنچه معلمان آموزش می‌دهند و دانش‌آموزان یاد می‌گیرند نیز ایجاد کرده است.

 • افزایش حرفه ای بودن معلمان: اکنون بیش از هر زمان دیگری، معلمان می توانند کیفیت کار خود و همکاران را ارزیابی کنند و در صورت وم برای بهبود آن گام بردارند. حرفه ای بودن تدریس را بهبود می بخشد، اما با ایجاد استانداردهای بالاتر تمرین، نگرانی های بیشتری را در مورد اینکه آیا معلمان و مدارس خاص «به اندازه کافی خوب» هستند ایجاد می کند.

این تغییرات چگونه در زندگی روزمره کلاس‌ها ظاهر می‌شود؟

پاسخ تا حدی به محل تدریس شما بستگی دارد. شرایط در مدارس، شهرها و حتی کل جوامع متفاوت است.

مجله اینترنتی روان تنظیم

مجله تخصصی روانشناسی تربیتی شناختی

مدیر مسئول: محمود دلیر عبدی نیا - روانشناس تربیتی با دیدگاه شناختی

استفاده از مطالب ارائه شده در این پایگاه، صرفا با ذکر منبع آزاد می باشد.

کتاب درسی روانشناسی تربیتی شناختی - فصل اول – بخش دوم

کتاب درسی روانشناسی تربیتی شناختی

مسئولیت پذیری معلمان - کتاب درسی روانشناسی تربیتی شناختی - فصل اول – بخش پایانی

کلاس درس معکوس